· A Vitamini yağda çözünebilen vitaminler arasında yer alır. Hayvanlarda A Vitamini retinol formunda, bitkilerde ise Provitamin A formundadır ve karotenoid olarak bulunur. Vücutta A Vitamini 3 farklı aktif formda bulunur. Bunlar; retinol, retinal ve retinoik asittir.
· A Vitamini, insan vücudunda hemen hemen tüm hücrelerin büyümesinin ve farklılaşmasının düzenlenmesinde görev almaktadır. Embriyonun gelişmesinde, organların gelişiminde ve göz ve görmenin iyileşmesinde etkilidir.
· A vitamini eksikliği dünyadaki önlenebilir körlüğün başlıca nedenidir. Çocuklarda ve hamile kadınlarda daha yaygındır. Eksikliğinde enfeksiyonların yanı sıra, tiroid ve cilt bozukluklarına da neden olur.
· Beslenmede önerilen günlük retinol tüketim miktarı 800µg’dır.
· A vitamini açısından zengin hayvansal gıdalar arasında süt ürünleri, karaciğer ve balık yağları sayılabilir. Provitamin A bakımından zengin olanlar ise tatlı patates ve ıspanak gibi turuncu ve yeşil sebzelerdir. (Tablo 1.)
· Aşırı miktarda A Vitamini tüketimi zehirleyici etkiye sahiptir. Özellikle hamilelik sırasında tüketimi doğumda çeşitli kusurlara neden olabilir. Yetişkinlerde tolere edilebilen üst alım düzeyi (UL) 3000µg/gün olarak belirlenmiştir. Bu değer karotenoid olan bitkisel kaynaklı A vitamini için geçerli değildir.
· A vitamini eksikliğinde gece körlüğü, epitelyum dokuda değişiklikler, göz kuruluğu, hatalı kemik ve diş gelişimi gibi rahatsızlıklar görülebilir.
*Tablo1. A Vitamini bulunan bazı gıdalar ve bu gıdaların günlük ihtiyacı karşılama oranları.
(Tablodaki tüm veriler A Vitamini’ne göre hazırlanmış olup 4 yaş ve üzeri sağlıklı bireyler için geçerlidir.)
Kaynaklar
- Prof. Dr. Sedef Nehir El, Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü
Öğrencileri İçin Hazırlanmış Beslenme Ders Notu(2008), sf:47, İzmir.
- http://lpi.oregonstate.edu/mic/vitamins/vitamin-A, 10.08.2016
- World Health Organization. Guideline - Vitamin A supplementation for infants
and children 6-59 months of age - Guideline. Geneva 2011.
- World Health Organization. Guideline - Neonatal vitamin A supplementation
Geneva 2011.
- http://www.turkomp.gov.tr/component_results/list/VITA/1 , 10.08.2016
- http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/20111229M3-7.htm , Gıda ve
Tarım Bakanlığı Yönetmeliği(2011), Ek:9 , 10.08.2016
- http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/20111229M3-7.htm , Gıda ve
Tarım Bakanlığı Yönetmeliği(2011), Ek:12 , 10.08.2016